Beogradski pisac i opozicioni političar Dejan Atanacković pozvao je proevropske političare u Srbiji da prestanu govoriti o Kosovu kao da je dio Srbije, opisujući tu bivšu srbijansku pokrajinu kao “nepovratno izgubljenu”.
“Ponudite viziju Srbije u kojoj su pale sve laži o Kosovu”, rekao je Atanacković, odbornik u Skupštini grada Beograda.
“Ponudite viziju Srbije kojoj je u najvećem interesu da i Srbija i Kosovu budu slobodne, normalne, demokratske, evropske zemlje; Srbije kojoj Kosovo više nije večita frustracija i poraz, već istovremeno i ponos srpske istorije i svest o srpskim greškama”.
Bivša pokrajina proglasila je nezavisnot 2008. godine, no službeni Beograd i danas tretira Kosovo kao dio svoje teritorije, namećući političku agendu za oko 1,47 posto Srba, od ukupno 1,74 miliona stanovnika Kosova.
Napad na sjeveru otežao poziciju Srbije
Do vrhunca napetosti je došlo nedavno, kad su se sukobili naoružana grupa Srba i kosovska policija u selu Banjska na sjeveru Kosova. Ubijena su tri napadača i kosovski policajac.
Bivši potpredsjednik Srpske liste Milan Radoičić, koji je preuzeo odgovornost za napad, odbacio je tvrdnje Prištine da iza “terorističkog napada” stoji državni vrh Srbije, uključujući samog predsjednika Aleksandra Vučića. Napad je svejedno preokrenuo poziciju Srbije u njenom dijalogu sa Kosovom. Stav Evropke unije, kako je to opisao glasnogovornik Evropske komisije Petar Stano, je da je na Kosovu izveden teroristički napad. Pokaže li se da službeni Beograd stajao iza tih sukoba, Evropska unija, glavni ekonomski partner Srbije, prijeti sankcijama toj zemlji.
Kosovske sigurnosne agencije u međuvremenu su objavile snimke za koje tvrde da prikazauju trening naoružane grupe na teritoriji Srbije prije samog napada na Kosovu. Cilj “terorističkog napada Srbije” u Banjskoj bio je aneksija sjevera Kosova, tvrde kosovski premijer Albin Kurti i ministar unutrašnjih poslova Xhelal Svecla.
Bivši predsjednički kandidat i lider opozicione stranke Srce – Srbija centar, Zdravko Ponoš upozorio je da “kosovski Srbi nisu bili u ovako teškoj situaciji od 2004. godine”.
“Porazni su rezultati Vučićeve vlasti i na diplomatskom planu i na terenu”, smatra Ponoš. Rekao je da bi Srbi sa Kosova mogli proći “kao Srbi iz Krajine”, aludirajući na oko 200.000 Srba koji su morali napustiti Hrvatsku u ratu 1995.
Druga opoziciona političarka Marinika Tepić zatražila je očitovanje šefa srbijanske diplomatije Ivice Dačića koji je ustvrdio da je snimak o napadu srpske naoružane grupe na sjeveru Kosova – podmenut.
Od 250 mandata u Skupštini Srbije, Srpska napredna stranka (SNS) Aleksandra Vučića, sa čijeg je čela u međuvremenu odstupio, osvojila je visokih 120 mjesta na izborima u aprilu 2022. godine. Lijeva, prozapadna opozicija, podržava normalizaciju odnosa sa Kosovom, ali uglavnom izbjegava govoriti o priznavanju Kosova kao nezavisne države. Provladini mediji opozicione političare vrlo efikasno proglašavaju nacionalnim izdajnicima.
Praksa nesuočavanja sa temom Kosova
Atanacković, međutim, opoziciju poziva na mnogo jasniju i odlučniju reakciju. U pismu koje je uputio zastupnicima parlamentarnih stranaka, uključujući i one okupljene oko protesta Srbija protiv nasilja napisao je da “strategija izbegavanja Kosova kao teme […] naprosto više nema nikakvo ni strateško, ni političko, ni moralno opravdanje”.
“Mora se prestati sa praksom nesuočavanja”, napisao je Atanacković. “Mora se javno osuditi svačije učešće u lažima koje daju podstrek nasilju i sveopštoj moralnoj i političkoj sluđenosti.
Zato prestanite, molim vas, svi koji to još uvek činite, da podržavate sulude bajke o očuvanju teritorijalnog integriteta nad teritorijom koju je Srbija nepovratno izgubila u jednom sramnom ratu pre četvrt veka i čiju je državnost, uostalom, već odavno priznala. Počnite da iskreno brinete za one desetine hiljada Srba na Kosovu kojima je potrebna podrška ozbiljne i uređene Srbije i odgovornog i racionalnog srpskog društva”.
Politilog Duško Radosavljević kaže da Aleksandar Vučić sada vjerovatno nije mnogo fokusiran na stavove opoziciju u vezi Kosova. Prema Radosavljeviću, za Vučića je mnogo veći problem kako incident na Kosovu objasniti zapadnim vladama, koje su mu ranije davale podršku.
Izvor: balkans.aljazeera.net