Pir je drevna žitarica porijeklom iz Azije, odakle se proširila prvo na Bliski istok, a potom i na područje Evrope.
Mnogi je nazivaju praiskonskom pšenicom jer vijekovima nije modifikovana, već je do danas zadržala svoje prvobitne karakteristike. U dalekoj prošlosti pir je bio cijenjena namirnica, o čemu svjedoče zapisi u Starom zavjetu kao i kod Starih Rimljana.
Tokom 19. vijeka, usljed hibridizacije drugih vrsta žitarica koje su se uzgajale, brale i obrađivale brže i jeftinije, popularnost pira se smanjila. Međutim, u novije vrijeme, zahvaljujući sve većem interesovanju za konzumaciju zdrave hrane, ponovo dobija zasluženo visoko mjesto na listi zdravih namirnica.
SVOJSTVA PIROVOG BRAŠNA
Posljednjih godina sve više raste potražnja za najvažnijim proizvodom od pira - pirovim brašnom. Osim brašna, od ove žitarice se proizvode i mekinje, griz, kuskus, mlijeko, kafa kao i neki proizvodi za djecu. Pirovo brašno smatra se daleko zdravijim i hranjivijim od brašna pšenice i ostalih modifikovanih žitarica.
Ima blag, profinjen ukus i sadrži zavidne količine vlakana topivih u vodi, koja blagotvorno djeluju na probavu. Proizvodi pripremljeni od ovog brašna lakše se vare pa se kao takvi posebno preporučuju za starije osobe, djecu i bolesnike.
Osobe alergične na proizvode od obične pšenice mogu u umjerenim količinama konzumirati proizvode od pira. Ipak, važno je naglasiti da pirovo brašno nije bezglutenska namirnica - ono sadrži gluten, ali u mnogo manjoj količini od pšeničnog brašna.
RIZNICA ZDRAVIH SASTOJAKA
U poređenju sa pšenicom, pir je bogatiji mnogim važnim hranjivim tvarima. Naučnici su došli do spoznaje da pirovo brašno sadrži veće količine određenih minerala od pšeničnog brašna. Po većem udjelu posebno se izdvajaju bakar, gvožđe, cink, magnezijum i fosfor. Navedeni minerali su neophodni za dobro zdravlje imunološkog, kardiovaskularnog, nervnog i mišićno-koštanog sistema.
Zahvaljujući visokom udjelu gvožđa, pirovo brašno stimuliše proizvodnju crvenih krvnih zrnaca i pospješuje cirkulaciju. Tu je i široka lepeza vitamina, od kojih se posebno ističu A i C , kao i vitamini B grupe.
Pir, u poređenju s pšenicom, ima manje kalorija, a veći procenat proteina i nezasićenih masti. Ono što brašno ove žitarice takođe čini vrijednim je i visok udio vlakana. Topiva vlakna su od velikog značaja za organizam. Pomažu u regulaciji probave, pospešuju apsorpciju hranjivih tvari i pomažu u smanjenju nadutosti, grčeva i proliva.
PIROVO BRAŠNO U KULINARSTVU
Zbog brojnih pozitivnih karakteristika, pirovo brašno se smatra više nego dobrodošlom namirnicom u kulinarstvu. Može u potpunosti zamijeniti pšenično ili bilo koje drugo brašno. Na primjer, ako pripremate hljeb koji prema receptu sadrži 500 g pšeničnog brašna, umjesto njega možete dodati 500 g pirovog brašna.
Ako pak želite da vaš hljeb ima što originalniji ukus, tada možete pirovo brašno kombinovati sa brašnom koje se izvorno koristi u receptu, u razmjeri 1:1. Pir može da se koristiti i za kuvanje (npr. za zgušnjavanje umaka), pri čemu je potrebno izbjegavati vrlo visoke temperature kuvanja.
Pirovo brašno je izvrsno i za pripremu kolača, ali ipak postoje neke razlike i pravila kojih se treba pridržavati kod pripreme.